Σήμερα, βρίσκομαι μπροστά σας, σε αυτή την κατάμεστη αίθουσα, χαιρετίζοντας την έναρξη της ημερίδας του ΣΕΠΕ με αντικείμενο τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους στην εργασία.
Ασφαλώς και διατρέχω αυτή τη στιγμή έναν ψυχοκοινωνικό κίνδυνο, καθώς αισθάνομαι μια ιδιαίτερη συναισθηματική φόρτιση, αναγνωρίζοντας στο ακροατήριο πρόσωπα με τα οποία συνεργαστήκαμε στενά τα τελευταία χρόνια, προκειμένου, μέσα σε αυτές τις έντονα δυσμενείς συνθήκες, να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για ένα καλύτερο και αποτελεσματικότερο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, που έχει βγάλει το λαιμό από την άμμο, δεν κρύβεται πίσω από τις αδυναμίες του και καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να έχει επισκοπική και ουσιαστική εικόνα της αγοράς εργασίας.
Γνωρίζω ότι κατά καιρούς είχαμε σημεία διαφωνιών και τριβής, γεγονός που αποδεικνύει, ωστόσο, περίτρανα, ότι μας ένοιαζε.
Μας ένοιαζε ένα δυνατό αποτέλεσμα για το ΣΕΠΕ. Και για αυτό συμπορευτήκαμε. Ωστόσο, οι ραγδαίες εξελίξεις που όλοι βιώσαμε και βιώνουμε δεν μας άφησαν να δημιουργήσουμε αυτό που ονειρευτήκαμε.
Δεν τις αφήσαμε, όμως και εμείς να μας πάρουν όλα τα όνειρά μας. Αντίθετα, αγωνιστήκαμε να αναδείξουμε τη σπουδαιότητα και το πολυσήμαντο έργο της Επιθεώρησης Εργασίας, γεγονός που εντυπώθηκε και σε αυτό ακόμα το Μνημόνιο, όπου ρητά αναφέρεται η δέσμευση για αναβάθμιση της επιθεώρησης εργασίας και η πλήρης στελέχωσή της με εξειδικευμένο προσωπικό.
Δυστυχώς, μιλάμε για μια ευκαιρία που, μέσα σε αυτό τον ορυμαγδό περικοπών και μειώσεων, έμεινε ανεκμετάλλευτη. Έτσι, ενώ το έργο της επιθεώρησης αυξανόταν, το προσωπικό μειωνόταν και οι εναπομείναντες υπάλληλοι επιφορτίζονταν όλο και περισσότερο έργο στους ώμους τους.
Παρ’ όλα αυτά δεν πτοήθηκαν, δεν πτοηθήκαμε. Ο μεγάλος αγώνας να κρατηθούμε σε κυτταρική διασύνδεση με την κοινωνία συνεχίστηκε και θα συνεχίζεται. Και προς αυτό τον σκοπό ρίξαμε στη μάχη τις δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας.
Δεν ξέρω κατά πόσο οι επιθεωρητές μας των περιφερειακών υπηρεσιών και όλοι οι συναλλασσόμενοι πολίτες μπορούν να αντιληφθούν αυτή τη στιγμή το τεράστιο έργο που έγινε για την ένταξη του ΣΕΠΕ στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή, αλλά πιστέψτε με, πολύ σύντομα, θα έχουμε ένα ΣΕΠΕ απαλλαγμένο από ένα τεράστιο γραφειοκρατικό όγκο, φιλικό προς τον πολίτη, ικανό να αποδεσμεύσει όλες του τις δυνάμεις για το κοινό καλό.
Μπορείτε να ρωτήσετε τους υπαλλήλους της κεντρικής υπηρεσίας, οι περισσότεροι εκ των οποίων, έχουν σαφή εικόνα και άποψη για την ένταση και τους ρυθμούς του παραγόμενου έργου και του εντυπωσιακού αποτελέσματος που είναι πλέον προ των πυλών.
Είναι κάτι για το οποίο μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι και θα έχει θετικά αποτελέσματα βραχυπρόθεσμα και σε βάθος χρόνου. Μιλάμε για πραγματική αναβάθμιση της ποιότητας εργασίας των επιθεωρητών μας.
Και, για να το συνδέσω και με το θέμα μας, η ποιότητα της εργασίας είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την αποφυγή δημιουργίας ψυχοκοινωνικών κινδύνων στην εργασία, και πρώτοι οφείλαμε να δώσουμε το καλό παράδειγμα στις Υπηρεσίες μας.
Παλεύουμε και αγωνιζόμαστε διαρκώς να απελευθερώσουμε ακόμα περισσότερες επιθεωρησιακές δυνάμεις. Για να κάνουμε το ΣΕΠΕ ακόμη πιο αξιοσέβαστο. Για να αναδείξουμε και να πολλαπλασιάσουμε το ήδη σημαντικό του έργο.
Για να μη μείνουν οι μηχανές στο ρελαντί αλλά να φορτσάρουμε με όλες μας τις δυνάμεις. Φυσικά, ο ανθρώπινος παράγοντας ήταν, είναι και θα παραμείνει ο καίριος, ο καθοριστικός για το παραγόμενο αποτέλεσμα.
Και σήμερα, με τις πενιχρές μας δυνάμεις, βλέπουμε ότι το ΣΕΠΕ, συνεχίζει να φέρνει ελεγκτικά αποτελέσματα και παράλληλα με το συμφιλιωτικό του χαρακτήρα να γίνεται η σύντομη και ανέξοδη λύση σε πολύμηνες ή και χρονίζουσες παθογένειες της αγοράς εργασίας.
Να σημειώσω δε και κάτι που συνηθίζεται να παραγνωρίζεται ως προς την προσφορά του έργου του ΣΕΠΕ, το ενημερωτικό του χαρακτήρα του. Καθημερινά οι Επιθεωρήσεις μας υποδέχονται πλήθος τηλεφωνημάτων και επισκέψεων πολιτών προκειμένου να λάβουν τις συμβουλές και τις υποδείξεις τους και να ενημερωθούν για δικαιώματα και υποχρεώσεις.
Όλος αυτός ο όγκος δουλειάς δεν «αποταμιεύεται» και δεν αποδίδεται σε νούμερα, όμως εμείς γνωρίζουμε και την αξία του και το κοινωνικό του αντίκρισμα. Για όλους αυτούς τους λόγους και για κάθε έναν από εσάς νιώθω ιδιαίτερη τιμή για το διάστημα που υπηρέτησα, γιατί αισθάνομαι έτσι, ότι υπηρέτησα, από τη θέση του Ειδικού Γραμματέα.
Ένας επιπλέον λόγος που αισθάνομαι υπερήφανος είναι ότι η Επιθεώρηση Εργασίας εξακολουθεί να μη το βάζει κάτω, εξακολουθεί να είναι πρωτοπόρα και να βλέπει μπροστά.
Το άνοιγμα της συζήτησης για τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους στην εργασία, την ώρα μάλιστα που όλοι ασχολούνται με, τουλάχιστον πιο εμφανώς, πρακτικά θέματα, είναι για εμάς μια ένδειξη ότι δεν περιορίζουμε μυαλό και σκέψη στα τετριμμένα, στο σήμερα, στο τώρα.
Τολμούμε και ανοίγουμε μια συζήτηση που αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα αποτελεί αντικείμενο μόνο επιστημονικών πονημάτων και η συντριπτική πλειοψηφία εργαζομένων και εργοδοτών ούτε καν μπορούν να εντοπίσουν τη σημασία και το εύρος των ψυχοκοινωνικών κινδύνων.
Φιλοδοξούμε να μεταλαμπαδεύσουμε, μέσα από τη συνεχή και πραγματική μας επαφή με την αγορά εργασίας, σε όλους τους Έλληνες εργαζόμενους και εργοδότες τη σπουδαιότητα της ψυχικής υγείας και της προαγωγής της.
Είναι ένα φιλόδοξο όραμα, αλλά χωρίς όραμα δεν υπάρχει στόχος και χωρίς στόχο δεν υπάρχει βελτίωση.
Οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι στην εργασία είναι ένα θέμα που αφορά, ως γνώση και αντικείμενο, τόσο τους επιθεωρητές ασφάλειας και υγείας στην εργασία όσο και τους επιθεωρητές εργασιακών σχέσεων και αυτό από μόνο του καταδεικνύει πόσο μέσα στην ζωή του εργαζόμενου είναι, παρά το γεγονός ότι επιμένουμε ως χώρα και ως κουλτούρα να τυρβάζουμε περί άλλων.
Θα πρέπει όμως να αντιληφθούμε ότι οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι καραδοκούν σε κάθε γωνιά της ζωής μας και επηρεάζουν κάθε γωνιά της ζωής μας.
Και παρά το γεγονός ότι μιλάμε για κινδύνους στην εργασία, ας μην ξεχάσουμε να κάνουμε μνεία και στους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους που απορρέουν από την ανεργία, αλλά και σε εκείνους που ανθίζουν στο χώρο της μαύρης εργασίας.
Πρέπει, λοιπόν, να βρούμε, όλοι μαζί το όραμα και να το πραγματώσουμε, έτσι ώστε να μπορέσει η ελληνική οικονομία να αφήσει το τούνελ και να δημιουργήσει τις συνθήκες εκείνες που οι παραγωγικές της δυνάμεις θα είναι πραγματικά παραγωγικές, που θα έχουμε σωματικά και ψυχικά υγιείς εργαζόμενους, σωματικά και ψυχικά υγιείς πολίτες, που θα έχουμε ένα υγιές μέλλον, ως εργαζόμενοι, ως πολίτες, ως χώρα!
Πριν παραδώσω το λόγο στους συντονιστές της σημερινής εκδήλωσης και αφού ευχαριστήσω όλους όσοι κοπίασαν για αυτή θα ήθελα όλοι μαζί να ευχηθούμε η άνοιξη, που μόλις χθες ήρθε κι επισήμως, να φέρει άνοιξη και στην Ελλάδα μας που έχει ταλαιπωρηθεί τόσο το τελευταίο διάστημα. Και καθώς χθες ήταν και η παγκόσμια ημέρα ποίησης και καθώς το 2012 είναι αφιερωμένο στον μεγάλο μας ποιητή Νικηφόρο Βρεττάκο, θα ήθελα κλείνοντας να αναφερθώ σε ένα ποίημά του το «Γράμμα στον άνθρωπο της πατρίδας μου». Λέει, λοιπόν, ο ποιητής:
...Μὴν μὲ μαρτυρήσεις!
Καὶ προπαντὸς νὰ μὴν τοῦ πεῖς πὼς μ᾿ ἐγκατέλειψεν ἡ ἐλπίδα!
Καθὼς κοιτᾷς τὸν Ταΰγετο, σημείωσε τὰ φαράγγια ποὺ πέρασα.
Καὶ τὶς κορφὲς ποὺ πάτησα. Καὶ τὰ ἄστρα ποὺ εἶδα.
Πές τους ἀπὸ μένα, πές τους ἀπὸ τὰ δακρυά μου,
ὅτι ἐπιμένω ἀκόμη πὼς ὁ κόσμος εἶναι ὄμορφος
