Πολύ ποιητικά, μα συνάμα και πολύ πραγματικά, ο κ. Μιχάλης Χάλαρης, Ειδικός Γραμματέας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, προσπαθεί για το Αύριο, αφού όπως λέει στη συνέντευξη του στο Χ&Τ, "...Πιστεύω ακράδαντα πως ο προσωπικός αγώνας του καθενός είναι να μετουσιώνει την εμπειρία του χθες, να οραματίζεται και να στοχοθετεί για το αύριο, αλλά να δουλεύει και να ζει στο σήμερα, στο τώρα. Να αγωνίζεται αδιάκοπα και αδιάλειπτα και να αντιμετωπίζει την κάθε ώρα και την κάθε στιγμή ως μοναδική. Να χτίζει τον ανεμόμυλό του προς εξυπηρέτηση του κοινού καλού. Γιατί το «Αύριο δεν περιμένει…κτίζεται Σήμερα!» ".
Παρά όμως την ποιητική προσέγγιση τα προβλήματα στην αγορά εργασίας, τόσο για τους εργαζομένους, όσο για τους επιχειρηματίες, είναι πολλά και σοβαρά. Στη συνέντευξη του ο κ. Χάλαρης, αποκαλύπτει τα σχέδια ενίσχυσης του Τουρισμού, προειδοποιώντας ωστόσο για μηδενική ανοχή σε παράνομες πρακτικές, υπογραμμίζοντας με νόημα: " το ΣΕΠΕ οφείλει να είναι διαρκώς παρόν, με εντατικοποιημένους και στοχευμένους ελέγχους, προκειμένου να επέλθει η επιθυμητή εξυγίανση".
Απορρίπτει τον ισχυρισμό ότι οι ελεγκτικές αρχές είναι «εχθρικές» με τους επιχειρηματίες, ενώ σημειώνει ότι "έχουμε πάντα και μάτια και αυτιά ανοικτά και κυρίως αφουγκραζόμαστε τον κάθε πολίτη που απευθύνεται σε εμάς, επώνυμα ή ανώνυμα, προσωπικά, τηλεφωνικά ή με κάθε τρόπο".
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:
Ο Τουρισμός, που θα έπρεπε να αποτελεί εθνική προτεραιότητα, είναι δραστηριότητα εντάσεως εργασίας. Με πιο τρόπο συμβάλλετε στην προσπάθεια των ξενοδόχων και εν γένει του κόσμου του Τουρισμού να προσφέρουν καλύτερες υπηρεσίες στον φιλοξενούμενο τουρίστα;
Είναι γεγονός ότι το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει σημειωθεί μία ανάκαμψη στον τρόπο που σκέφτεται και λειτουργεί ο κλάδος και ίσως έρθει τελικά από το χώρο του τουρισμού το πρώτο παράδειγμα προς μίμηση, που θα δείχνει ότι με συλλογικό πνεύμα και αφήνοντας πίσω τα λάθη του παρελθόντος, μπορούμε να ορθοποδήσουμε πολύ πιο σύντομα και πολύ πιο σίγουρα από ότι αναμένεται. Από πλευράς μας, ως Πολιτεία, φροντίσαμε να ενισχύσουμε το ρόλο του ΣΕΤΕ και να συμπεριλάβουμε τον σύνδεσμό σας στους κοινωνικούς εταίρους με τους οποίους βρισκόμαστε σε μια διαρκή και θεσμοθετημένη διαλεκτική σχέση, όπως αυτή υπάρχει και λειτουργεί στο Συμβούλιο Κοινωνικού Ελέγχου Επιθεώρησης Εργασίας. Στο νομοσχέδιο που σε σύντομο χρονικό διάστημα θα ψηφιστεί στη Βουλή, έχουμε συμπεριλάβει στις μεταρρυθμίσεις που αφορούν στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας την εκπροσώπηση του κλάδου σας στο ΣΚΕΕΕ. Γενικότερα, εκτιμώ, ότι υπάρχει μια ιδιαίτερη πρόθεση της Κυβέρνησης να στηρίξει την ανάπτυξη του τουριστικού κλάδου. Παράδειγμα ο νέος επενδυτικός νόμος, που θα δώσει ώθηση στις σύγχρονες και τις πράσινες επενδύσεις στον τουρισμό και στους μακροπρόθεσμους του στόχους είναι και η αλλαγή το πρότυπου παροχής τουριστικών υπηρεσιών. Επίσης, έχει προχωρήσει - παρά τις αντιξοότητες - η αξιοποίηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ για τις ειδικές μορφές τουρισμού, με στόχο την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Μειώθηκε ο ΦΠΑ στο 6,5% για τα ξενοδοχεία, ενώ παράλληλα ενισχύθηκαν οι ποιοτικές θέσεις εργασίας. Η Κυβέρνηση προχώρησε στην απαλλαγή πληρωμής των τελών προσγείωσης, απογείωσης και παραμονής αεροσκαφών και φυσικά στη μεγάλη, καίρια και καθοριστικής σημασίας νομοθετική πρωτοβουλία της άρσης του καμποτάζ. Όλα αυτά, όπως και πολλά άλλα - αρχικά αμφισβητήθηκαν – και έντονα θα έλεγα- όμως τα πρώτα στοιχεία φαίνεται να δικαιώνουν τη σθεναρή απόφαση να στηριχθεί ο τουρισμός μας με στόχο ένα συνολικά καλύτερο αποτέλεσμα που θα αντικατοπτρίζει τις παρεχόμενες υπηρεσίες μας και θα κάνει την Ελλάδα με τη φυσική και πολιτιστική της κληρονομιά επίκεντρο του παγκόσμιου θετικού ενδιαφέροντος. Η παροχή καλύτερων υπηρεσιών, συνδέεται, φυσικά, άρρηκτα με το ευρύτερο πνεύμα που διαπνέει μία οποιαδήποτε επιχείρηση. Η υγιής και η γενικότερα σύννομη συμπεριφορά μιας επιχείρησης έχει μακροπρόθεσμα οφέλη, τα οποία αποτελούν γερές βάσεις για την ανάπτυξη κάθε επιχείρησης. Συνήθως, ένας συνεπής ως προς τις υποχρεώσεις του έναντι του Κράτους και των εργαζομένων του επιχειρηματίας, είναι συνεπής και ως προς τους πελάτες τους. Συνεπώς, εμείς, η Επιθεώρηση Εργασίας, οφείλουμε από την πλευρά μας να είμαστε σε διαρκή ετοιμότητα, ασκώντας τον συμβουλευτικό, συμφιλιωτικό και ελεγκτικό μας ρόλο, προκειμένου να διασφαλίσουμε την υγιή επιχειρηματικότητα και να ενισχύσουμε τις τουριστικές επιχειρήσεις που δίνουν «αέρα» και ελπίδα στη χώρα μας και αποτελούν ως γνωστόν τη βαριά βιομηχανία της.
Υπάρχει μια άποψη ευρύτατα διαδεδομένη που αναφέρει ότι οι υπηρεσίες σας αντιμετωπίζουν όλους τους επιχειρηματίες, και τους συνεπείς και τους μη συνεπείς, ως «κακοποιά στοιχεία», όπως ακριβώς άλλωστε αντιμετωπίζει η κοινωνία μας την επιχειρηματικότητα. Τι κάνετε στις κατά τόπους υπηρεσίες σας για να αλλάξει αυτό;
Θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω με αυτή τη τοποθέτηση, καθώς, κατά τη δική μου άποψη δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη προδιάθεση των επιθεωρητών του ΣΕΠΕ. Ο ρόλος της Επιθεώρησης Εργασίας είναι να ισαπέχει από τα δύο μέρη τηρώντας, όμως, την εφαρμογή της ουσιαστικής ισότητας. Δε φαντάζομαι να εννοείτε ότι ο επιθεωρητής όταν έχει απέναντί του έναν εργοδότη –που στις περισσότερες περιπτώσεις εκπροσωπείται νομικά- και έναν εργαζόμενο δεν θα πρέπει να ενημερώσει αμφότερους για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Ωστόσο, αυτό, σε καμία περίπτωση, δεν θα πρέπει να θεωρηθεί μεροληψία. Βεβαίως, επουδενί δεν εφησυχάζουμε και προσπαθούμε με κάθε δυνατό τρόπο, επιμορφώσεις, εγκυκλίους, οδηγίες να καθιστούμε σαφές στους επιθεωρητές τον χαρακτήρα του έργου τους, ο οποίος - κακά τα ψέματα - θα πρέπει, για το κοινό καλό, να έχει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός του, την αδύναμη πλευρά, είτε αυτή είναι ο εργαζόμενος, είτε ενίοτε ο υγιής ανταγωνισμός που πλήττεται από παρανομίες εργοδοτών. Σε κάθε περίπτωση θα έλεγα ότι έχει έλθει το πλήρωμα του χρόνου, προκειμένου να καταστεί σαφές ότι δεν υπάρχουν διαχωριστικές γραμμές και δεν ανήκουμε ο καθένας σε μια διαφορετική αλυσίδα προσωπικών συμφερόντων, αλλά θα πρέπει όλοι να συστρατευτούμε με γνώμονα το κοινό καλό, πάνω στο οποίο θα βασιστεί και το ατομικό συμφέρον του καθενός. Θα έπρεπε να είχαμε διδαχθεί ήδη ότι ο ατομικισμός και η μερική θεώρηση των πραγμάτων μοιραία οδηγεί κάποια στιγμή σε φαινόμενα σήψης, όπως αυτά που προσπαθούμε σήμερα να αντιπαλέψουμε. Ήρθε η ώρα και η στιγμή όλοι μαζί να καταβάλλουμε μία συντονισμένη και αποφασιστική προσπάθεια, ο καθένας από το δικό του μετερύζι, ένας για όλους και όλοι για όλους!
Πως αντιμετωπίζετε το θέμα των ελέγχων ώστε ο συνεπής επιχειρηματίας να μην υφίσταται αθέμιτο ανταγωνισμό από τον μη συνεπή γετονά του επιχειρηματία;
Έρχεστε, λοιπόν, στα λόγια μου! Ναι, το ΣΕΠΕ οφείλει να είναι διαρκώς παρόν, με εντατικοποιημένους και στοχευμένους ελέγχους, προκειμένου να επέλθει η επιθυμητή εξυγίανση. Η αυστηροποίηση των ποινών σε συνδυασμό με την πολύτιμη εμπειρία των επιθεωρητών, οι οποίοι μπορούν να διαμορφώσουν μια γενικότερη εικόνα για την κάθε επιχείρηση, είναι εργαλεία που έχουμε ενεργοποιήσει κατά το δυνατό. Οι έλεγχοι, όπως εγκρίνονται και από το Συμβούλιο Κοινωνικού Ελέγχου της Επιθεώρησης Εργασίας, στο οποίο μετά την επικείμενη νομοθετική μεταρρύθμιση θα συμμετέχει και εκπρόσωπος του ΣΕΤΕ, είναι στοχευμένοι με βάση κριτήρια όπως η επικινδυνότητα των επιχειρήσεων, η παραβατικότητά τους, ο αριθμός και η κατανομή τους, ο αριθμός των εργαζομένων, τα ατυχήματα και οι καταγγελίες, τα προβλήματα που αναδεικνύονται από νέες μορφές εργασίας, σύγχρονες μεθόδους και τεχνικές. Υπάρχει, δηλαδή, μια γενικότερη φιλοσοφία πίσω από τον ετήσιο προγραμματισμό του ΣΕΠΕ, με σκοπό να υπάρχει σωστός καταμερισμός ελέγχων με βασικό κριτήριο το που υπάρχει μεγαλύτερη ελεγκτική ανάγκη. Η αλήθεια είναι ότι ο χώρος του τουρισμού βρίσκεται πάντα σε περίοπτη θέση στον προγραμματισμό μας, καθώς είναι εύκολο –κυρίως της εποχικότητας- να αναπτυχθούν φαινόμενα παραβατικής συμπεριφοράς, που πλήττουν και τους εργαζόμενους και τον υγιή ανταγωνισμό. Η επιθεώρηση εργασίας, ωστόσο, δίνει το διαρκές παρόν για την εξυγίανση του συγκεκριμένου κλάδου, αλλά και γενικότερα της αγοράς εργασίας. Ο αγώνας που δίνουμε για την αναβάθμιση της Επιθεώρησης Εργασίας, με νομοθετικές προτάσεις, με δυναμική παρουσία της τεχνολογίας, με προσπάθεια - μέσα σε αυτό το δύσκολο συγκυριακό περιβάλλον – για στελέχωση των υπηρεσιών, με επιμορφωτικά σεμινάρια και με κάθε άλλο τρόπο, έχει ως επίκεντρο την απόφασή μας, να αποκτήσει το ΣΕΠΕ τη θέση που οφείλει να έχει στη συνείδηση των εργαζομένων και των υγιώς σκεπτόμενων επιχειρηματιών.
Πως αντιμετωπίζετε το θέμα των μαθητευομένων;
Είναι ένα θέμα ιδιαίτερο κρίσιμο και σοβαρό, καθώς κινείται σε μια λεπτή κλωστή ισορροπίας, την οποία πολλές φορές χρησιμοποιούν ως κάλυμμα για παράνομη απασχόληση εργαζομένων. Η σχέση μαθητείας δεν θα πρέπει ούτε να δαιμονοποιείται ούτε να θεοποιείται. Θα πρέπει να λειτουργήσει το «τόσο – όσο». Τόση μαθητεία όση είναι απαραίτητη για τα μέρη. Ας μη ξεχνάμε ότι με τη μαθητεία καλύπτονται και κάποια κενά της ελληνικής αγοράς εργασίας, όπως για παράδειγμα στο χώρο δραστηριοποίησης κάποιων ξενόφωνων ξεναγών. Από την άλλη δεν θα επιτρέψουμε να υπάρξει πίσω από τη μαθητεία κάλυψη οποιασδήποτε εκμετάλλευσης ανθρώπινου δυναμικού. Έχουν παρθεί ήδη κάποιες νομοθετικές πρωτοβουλίες και υπάρχει διαρκής εξέταση του θέματος. Η προσπάθεια είναι να εφαρμοστεί η νομοθεσία χωρίς παρεγκλίσεις και παρανοήσεις. Μόλις πριν ένα μήνα κυκλοφόρησε στις Υπηρεσίες μας εγκύκλιος σχετική με το θέμα, που αποσαφηνίζει το τοπίο με βάση την υπ’ αριθμ. 16802/667 ΚΥΑ του 2010, προκειμένου ο έλεγχος να είναι ορθότερος και πληρέστερος. Με την ΚΥΑ αυτή συγκεκριμενοποιείται η περιπτωσιολογία για το ποιος, πότε, πως και δεν μένουν περιθώρια παρανόησης. Γενικότερα αυτό που προσπαθούμε είναι να καταστεί σαφές ότι καμία υποκατηγορία εργαζόμενου δεν είναι εκτός ελέγχου.
Έχετε κάποιο κλαδικό σχέδιο ενίσχυσης της απασχόλησης;
Μία πρώτη απάντηση είναι η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου για το σύνολο των τουριστικών επιχειρήσεων. Επίσης, δρομολογήθηκαν προγράμματα κατάρτισης ανέργων σε ειδικότητες που έχει ανάγκη η αγορά και προγράμματα εμπειρίας για νέους 18-24 ετών. Γενικότερα υπάρχει μια προσέγγιση προοπτικής για την απασχόληση στο χώρο του τουρισμού, που θέλει το ενδιαφέρον να στρέφεται και σε άλλες μορφές τουρισμού, που αυτή τη στιγμή είναι παραμελημένες, ωστόσο φαίνεται να κυοφορούν την ελπίδα του μέλλοντος. Όλη αυτή η προσπάθεια θα πρέπει να γίνει υπό το πρίσμα της στήριξης και ανάπτυξης της τουριστικής παιδείας, έτσι ώστε το αποτέλεσμα να είναι το επιθυμητό και να έχει διαχρονικότητα.
Υπάρχει κάποιο σχέδιο αντιμετώπισης της πολυνομίας, που οδηγεί σε φαινόμενα για το ίδιο θέμα οι κατά τόπους υπηρεσίες σας να δίνουν διαφορετικές απαντήσεις και πως ελέγχετε και αξιολογείτε το προσωπικό σας;
Ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια γενικότερα που έχει να αντιμετωπίσει η χώρα μας είναι η πολυνομία και ενίοτε η αντινομία. Έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες κωδικοποίησης, οι οποίες συνεχίζονται. Προς το παρόν και αναφορικά με τις υπηρεσίες μας, καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε με τον εντοπισμό τέτοιων φαινομένων, αλλά και σε προληπτική βάση, να εκδίδουμε οδηγίες και εγκυκλίους, προς αποφυγήν κυρίως ταλαιπωρίας των συμπολιτών μας. Από τις αρχές του 2010 εφαρμόζεται το σύστημα Διοίκησης μέσω Στόχων, το οποίο προβλέπεται από τον Ν. 3230/2004, από όλες τις υπηρεσίες του ΣΕΠΕ. Η εφαρμογή του συστήματος αυτού έχει ως σκοπό την αξιολόγηση των υπηρεσιών, την αύξηση της εμπιστοσύνης και ικανοποίησης του πολίτη, την ενίσχυση της διαφάνειας και την πληρέστερη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων. Επίσης, δείχνουμε ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την επιμόρφωση των επιθεωρητών και τη γενικότερη κατάρτισή τους. Δεν θα αρνηθώ ότι ο δρόμος είναι μακρύς, σημασία έχει, όμως, να πορεύεσαι πάνω του και προς τα εμπρός! Αναφορικά με τον έλεγχο και την αξιολόγηση του προσωπικού, θεωρώ ότι η διαρκής παρουσία μας και η ενημέρωσή μας σχετικά με τα διαλαμβανόμενα στις υπηρεσίες αποτελούν μια δικλείδα ασφαλείας. Βεβαίως, έχουμε πάντα και μάτια και αυτιά ανοικτά και κυρίως αφουγκραζόμαστε τον κάθε πολίτη που απευθύνεται σε εμάς, επώνυμα ή ανώνυμα, προσωπικά, τηλεφωνικά ή με κάθε τρόπο.
Ποια είναι ή άποψή σας για το φαινόμενο της ακατάσχετης …ψήφισης νόμων που δεν εφαρμόζονται τελικά; Τυχαίο παράδειγμα η ύπαρξη ελαχίστων επιχειρησιακών συμβάσεων και η επιμονή της τρόϊκας σε αυτό;
Όσον αφορά ειδικότερα στις επιχειρησιακές θα έλεγα ότι πρέπει να αφήσουμε το χρόνο να ωριμάσει λίγο ακόμα. Ήδη έχει σημειωθεί μια αυξητική κατάθεση κοινών αιτιολογικών εκθέσεων, η οποία με την πρόοδο του χρόνου φαίνεται να εντείνεται ακόμα περισσότερο. Από εκεί και πέρα, μιλώντας γενικότερα, ας μην υποτιμάμε το γεγονός ότι και οι νόμοι κρίνονται από τη συνείδηση του λαού, που είναι ο τελικός κριτής όλων. Αυτή είναι τελικά και μια έκφανση της δημοκρατίας! Χρέος μας ως Πολιτεία είναι να αποδώσουμε στην κοινωνία τους νόμους που εδραιώνουν το κοινό αίσθημα περί δικαίου και να βοηθήσουμε να κατανοήσουν όλοι οι συμπολίτες μας την ανάγκη να πιστέψουν και να στηρίξουν τους πραγματικά δίκαια νόμους, ακόμα και αν δεν είναι εφήμερα αρεστοί σε όλους, προκειμένου να υπάρχει πραγματικά δικαιοσύνη, ισότητα και ισονομία. Αν, παρ’ όλα αυτά, υπάρξει νόμος μη βασισμένος στις γνήσιες αρχές της δημοκρατίας, είμαι βέβαιος ότι, με την πάροδο του χρόνου, ο νόμος αυτός θα εκπέσει από το δικαιικό μας σύστημα, καθώς δεν θα καταφέρει να εγκαθιδρυθεί στη συνείδηση του λαού.
Επειδή «η μοίρα μας βρίσκεται στα χέρια μας» εσείς τι κάνετε για την επόμενη ημέρα;
Μια Κινέζικη παροιμία λέει ότι «Σε περιοχή με άνέμους υψηλής έντασης κάποιοι χτίζουν τείχη για να προστατευτούν από τον άνεμο και κάποιοι άλλοι χτίζουν ανεμόμυλους». Νομίζω ότι το μέλλον ανήκει στους δεύτερους και έτσι πορεύομαι προσωπικά, χτίζοντας ανεμόμυλους ακόμα κι αν έχω κόντρα άνεμο. Πιστεύω ακράδαντα πως ο προσωπικός αγώνας του καθενός είναι να μετουσιώνει την εμπειρία του χθες, να οραματίζεται και να στοχοθετεί για το αύριο, αλλά να δουλεύει και να ζει στο σήμερα, στο τώρα. Να αγωνίζεται αδιάκοπα και αδιάλειπτα και να αντιμετωπίζει την κάθε ώρα και την κάθε στιγμή ως μοναδική. Να χτίζει τον ανεμόμυλό του προς εξυπηρέτηση του κοινού καλού. Γιατί το «Αύριο δεν περιμένει…κτίζεται Σήμερα!»
Εμείς στην Επιθεώρηση Εργασίας έχουμε βάλει ένα πλάνο μπροστά μας, έχουμε βασιστεί σε στοιχεία του παρελθόντος και κτίζουμε κάθε μέρα αυτό που οραματιζόμαστε. Προσπαθούμε να προειδούμε τα επικείμενα προβλήματα, όπως είναι η αποστελέχωση, και να τα αντιμετωπίσουμε στο τώρα. Δεν υπάρχουν περιθώρια για μεμψιμοιρίες, στρουθοκαμηλισμούς και να κρύψουμε το πρόβλημα «κάτω από το χαλάκι». Οφείλουμε να νοικοκυρέψουμε το σήμερα για να έχουμε ένα καλύτερο αύριο. Είναι το χρέος μας προς τις γενιές που ακολουθούν! Το στοίχημα σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία είναι να αξιοποιήσουμε όποια δυνατότητα υπάρχει. Παρά το γεγονός ότι όλα φαντάζουν δύσκολα φροντίζουμε σε αυτό το γκρι παρόν να ενεργοποιήσουμε τις υπάρχουσες δυνάμεις, όπως είναι η αξιοποίηση των προγραμμάτων ΕΣΠΑ, διαμέσου των οποίων θέλουμε να πλήξουμε τη γραφειοκρατία και να αποδώσουμε στην κοινωνία έναν ελεγκτικό μηχανισμό σύγχρονο, ευέλικτο και δυναμικό. Το ΣΕΠΕ κάθε μέρα εντάσσεται και περισσότερο στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή και στην εφαρμογή των δυνατοτήτων της, μέσω των οποίων θα απελευθερωθεί η δύναμη και το δυναμικό του Σώματος, θα απαγκιστρωθεί από το προσκωλημμένο στη γραφειοκρατία παρελθόν του και θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για την αγορά εργασίας. Ήδη έχει υπάρξει μια πρόγευση όσων οραματιζόμαστε και ευελπιστούμε πολύ σύντομα να γίνει κατανοητό προς όλους ότι η Επιθεώρηση Εργασίας στην Ελλάδα αλλάζει σελίδα!
